Hoe gedrag onzekerheid maskeert

Een stoere jongen van 14 wandelde mijn praktijk binnen. Hij was aan de late kant en deed hier ietwat nonchalant over. 

Dat wordt wat, dacht ik bij mezelf…

Zijn ouders hadden hem naar mij gestuurd, omdat zijn cijfers naar beneden gingen en huiswerkbegeleiding niet het gewenste effect had. 

Nadat ik een kopje thee voor de jongeman had ingeschonken, vroeg ik hem waarom hij bij mij was gekomen. 

“Dat moest van mijn ouders.”

Aha, daar hebben we er weer eentje. Ouders die het beste met hun kind voor hebben en een oplossing verzinnen voor zijn ‘probleem’. Maar wat ervaarde deze jongen als zijn probleem?

“Mijn cijfers zijn sinds dit jaar veel meer naar beneden gegaan.”

Hmm, sinds dit jaar? Wat is er dan veranderd, vroeg ik mij af. 

P: Ik ben best wel een drukke jongen en ik vind het leuk om grapjes te maken. Soms dan geef ik een antwoord op de vraag van een docent, maar dan begint iedereen te lachen. Ze denken dan dat ik een grapje maakte, maar het was helemaal niet grappig bedoeld. Dan ben ik bang dat ze me uitlachen.

Ik vroeg P hoe dit voor hem was. 

P: Ik vind dat heel naar, dan voel ik me echt dom. Dus als de docent mij nu wat vraagt, dan maak ik bewust een grapje, zodat ik weet dat de kinderen om mijn grapje lachen en mij niet uitlachen.

Aha, dus de lolbroek van de klas is eigenlijk bang dat hij wordt uitgelachen. Wat een knappe oplossing van hem om bewust grapjes te maken, zodat hij zichzelf beschermt tegen het nare gevoel van uitgelachen worden. 

P: Op toetsen weet ik soms niet wat ik moet invullen, dan doe ik maar wat. Ik ben altijd heel zenuwachtig voor een toets, want mijn vrienden doen het altijd veel beter. Ik doe dan net alsof ik helemaal niet heb geleerd of niet mijn best heb gedaan. Als ik dan een slecht cijfer heb, komt het door mijn slechte werkhouding en niet omdat ik dom ben.

Tjonge, deze jongen heeft zichzelf in twee jaar op de middelbare school een heleboel aangeleerd om zichzelf te beschermen tegen het vervelende gevoel van falen. Hij vergelijkt zich continu met anderen en doet zich daarom anders voor dan hij in werkelijkheid is of wil zijn. 

P is niet de enige. Veel kinderen beschermen zichzelf tegen nare gevoelens, door bepaald gedrag te vertonen. Zo gedraagt P zich als de luie lolbroek die niet wil leren, omdat hij bang is om fouten te maken. Hij is niet lui, hij is onzeker. Leerkrachten, ouders en medestudenten behandelen hem zoals hij zichzelf voordoet. 

Door die buitenste beschermlaag eraf te halen, heeft P zelf ontdekt waar zijn gedrag en lagere cijfers vandaan komen. Hij is zich bewust van zijn onzekerheid, dat is de eerste stap.

Volgende keer gaan we zijn zelfvertrouwen een boost geven en ontdekt P wat hij nodig heeft om, los van de verwachtingen en eisen van de buitenwereld, een leersprong te maken. 

Gun je jouw kind ook om zijn of haar innerlijke kracht zelf te ontdekken? Benieuwd wat kindercoaching voor jouw kind kan betekenen? Neem dan contact op via het contactformulier voor een vrijblijvend intakegesprek.

Is mijn kind hooggevoelig?

Gezellige of verstikkende drukte? 

De zomer komt eraan, mensen trekken naar buiten en genieten met elkaar van het mooie weer. De parken in Amsterdam stromen vol met mensen en hun kleedjes. 

Sommige mensen genieten van deze gezellige drukte, ze proppen zichzelf er met veel plezier tussen. 

Andere mensen krijgen nog net geen paniekaanval en verstoppen zich in hun huis. 

druk park

Het verschil tussen deze groepen mensen? De mate van prikkelgevoeligheid. 

Prikkels in de wereld 

De wereld bestaat uit een heleboel prikkels. Alle geluiden, geuren en kleuren om ons heen zijn prikkels. Een piepende fietsrem of getoeter van een auto komt bij de één binnen als een bom, terwijl een ander deze geluiden amper opmerkt. 

Hoe gevoeliger iemand is voor deze prikkels, hoe meer energie het kost om deze te verwerken. Een feestje of een bijeenkomst is daarom een veel grotere opgave voor hooggevoelige mensen. 

Een ander woord voor hooggevoelig is hoogsensitief. Het gaat hierbij niet alleen om prikkelverwerking, maar ook om emoties. Hoogsensitieve mensen ervaren hun emoties heftiger dan mensen die niet hooggevoelig zijn. 

Hoe herken je of jouw kind hoogsensitief is?

1). Voor hoogsensitieve kinderen kost het verwerken van prikkels veel energie. Is jouw kind snel vermoeid na bijvoorbeeld een schooldag? Reageert jouw kind aan het eind van de dag intenser (bijvoorbeeld erg boos of verdrietig) op situaties? Grote kans dat je kind veel last heeft gehad van de prikkels gedurende de dag en hierdoor is uitgeblust. Alles kost dan veel energie, waardoor kinderen geïrriteerd kunnen worden. 

2). Een kriebelende trui of een naadje in de sokken kan voor hooggevoelige kinderen als zeer vervelend worden ervaren. Zegt je kind regelmatig dat een kledingstuk niet lekker zit, vanwege de stof of een kriebelend kaartje? Neem je kind hierin serieus, voor een hoogsensitief kind kan een jeukend kaartje de hele dag als zeer vervelend worden ervaren. 

3). Hooggevoelige kinderen zijn niet alleen gevoelig voor hun eigen emoties, maar ook voor die van anderen. Ze nemen als een spons de gevoelens en emoties van anderen over. Ze voelen vrijwel direct aan dat iemand zich verdrietig of boos voelt. Het is dan ook zeer lastig of frustrerend als anderen dit ontkennen. Voelt je kind aan dat jij of iemand in het gezin zich naar voelt? Praat hier dan over. Heb je even geen zin of tijd om over je gevoel te praten? Zeg dan dat je kind het goed heeft aangevoeld, maar dat je er nu niet over wilt praten. 

kind hooggevoelig

4). Hoogsensitieve kinderen kunnen intens en vanuit hun intuïtie reageren. Ze kunnen enorm enthousiast worden, maar ook zeer bedroefd. Een zielige film of een schattige puppy lokken heftigere emoties uit bij hooggevoelige kinderen dan voor kinderen die minder gevoelig zijn ingesteld. 

Hooggevoeligheid als kracht

Hooggevoeligheid is soms lastig, maar het is ook een bijzondere kracht. Hoogsensitieve kinderen staan dicht bij hun gevoel. Door zichzelf beter te leren kennen, weten ze wat hun energie geeft en wat energie vreet. Hooggevoelige kinderen kunnen enorm veel energie ervaren, als zij leven vanuit hun passie en talent. 

Heb jij het vermoeden dat je kind hooggevoelig is? Gun jij je kind om deze hooggevoeligheid in te zetten als superpower, in plaats van te zien als een last? Ben je benieuwd wat kindercoaching voor jouw kind kan betekenen? Neem dan contact met mij op voor een gratis en vrijblijvend intakegesprek. 

Heeft je kind last van buikpijn?

“Ja mevrouw, een duidelijk voorbeeld van spanningshoofdpijn.”

“Spanningshoofdpijn? Wat moet ik daar nou weer mee? Ik heb helemaal geen spanning!”

Zo ging het gesprek tussen mijn huisarts en mijzelf een aantal weken geleden. Ik had last van een vervelende en aanhoudende hoofdpijn. Paracetamol deed zijn werk niet meer. Ik kon mij niet focussen, ik werd er moe van! 

Nou, van die huisarts werd ik niet echt wijzer… Maar het zette mij wel aan het denken. 

hoofdpijn

Wat was de bron van mijn spanning? Zou het kunnen komen omdat ik was verhuisd, zowel privé als met mijn werk? Meerdere veranderingen speelden een grote rol in mijn leven de afgelopen weken. 

Ik was gewoon door gedenderd, zonder stil te staan bij de eventuele effecten die deze veranderingen op mijn leven zouden hebben. Datzelfde weekend nam ik even tijd voor mezelf, onder andere om even te reflecteren op de afgelopen weken. 

De week erna stond ik regelmatig even stil bij de kleine veranderingen die mij ook hebben gevormd tot wie ik nu ben en tot het leven dat ik nu leid. 

wandelen

Je raadt het misschien al, maar mijn hoofdpijn werd langzaamaan minder, tot deze geheel verdween! 

Heerlijk, ik kreeg meer energie en haalde ook weer meer voldoening uit mijn werk. Was het dan werkelijk waar zo simpel? 

Ja, het was echt zo simpel! Dit is een enkel voorbeeld van vele lichamelijke klachten die het gevolg kunnen zijn van zorgen, spanning, stress, onzekerheid, enzovoort. Je geest en lichaam werken dusdanig met elkaar samen, dat klachten elkaar kunnen versterken.

Sommige mentale en lichamelijke klachten zijn ook niet zo gemakkelijk op te lossen als mijn bovenstaande voorbeeld. Heeft jouw kind bijvoorbeeld regelmatig last van buikpijn, vermoeidheid of hoofdpijn, maar heeft de huisarts hier geen lichamelijke verklaring voor? Misschien maakt je kind zich zorgen om een bepaalde gebeurtenis of ziet hij zij op tegen een toekomstige situatie. 

Buikpijn is bijvoorbeeld een veelvoorkomende klacht bij kinderen die veel stress of spanning ervaren. Een spreekbeurt, een toets of een partijtje kunnen buikpijnklachten veroorzaken. Ervaart je kind gedurende de dag veel spanning of heeft hij / zij moeite met het verwerken van prikkels (lees hier meer over prikkelverwerking)? Vermoeidheid kan hiervan een gevolg zijn. 

kind spannend

Gaat je kind iedere dag met buikpijn naar school of komt je kind iedere dag (over)vermoeid thuis? Laat je kind dan eerst onderzoeken door de huisarts. Helpt dit niet? Kindercoaching kan dan uitkomst bieden.

Samen gaan we op ontdekkingsreis naar de oorzaak van de klacht. Je kind ontdekt zelf waar de spanning zit en wordt zich bewust van de relatie tussen de lichamelijke en mentale klacht. 

Als ouder kun jij je kind ook helpen om zich rustiger en meer ontspannen te voelen! 

4 tips om je kind te helpen ontspannen.

1). “Ik heb buikpijn, ik kan morgen denk ik niet naar school…” Dat is gek! Je kind leek zich net nog kiplekker te voelen. Hmmm, wat zou er aan de hand kunnen zijn? Heeft je kind de volgende dag misschien een spreekbeurt of een toets? Gaat hij / zij voor het eerst naar bijles of naar een nieuwe sport? Ook leuke dingen kunnen spanning veroorzaken. Ontdek samen met je kind waar de spanning vandaan kan komen. Vraag niet aan je kind “Vind je het soms spannend?”, omdat je kind het misschien zelf nog niet door heeft dat de buikpijn komt door de spanning voor de eerste voetbaltraining. Geef erkenning voor het gevoel. “Ik kan me voorstellen dat het een beetje spannend is!” Je kind voelt zich op deze manier gezien en gehoord. 

2). Bedenk samen oefeningen of activiteiten die voor ontspanning kunnen zorgen. Haal 10 keer diep adem, ga even onder een warme douche, even een rondje rennen, enzovoort. 

3). Maak een lijstje met wat er allemaal mis kan gaan! Laat alle creativiteit los, maak het zo gek mogelijk! Kijk samen eens naar het lijstje. Hoe realistisch is het dat alles wat er op dit lijstje staat, ook daadwerkelijk gebeurt? Hoe kan je kind ervoor zorgen hij / zij zich beter opgewassen voelt tegen de realistische dingen op het lijstje?

4). Focus op de leuke dingen! De gebeurtenis is misschien spannend, maar wat zijn de leuke kanten? Bedenk samen welke positieve dingen er kunnen gebeuren.

Ben je benieuwd wat kindercoaching voor jouw kind kan betekenen? Lees hier meer over kindercoaching, of neem direct contact op voor een gratis en vrijblijvend kennismakingsgesprek. 

Het gedrag van je kind begrijpen

Een voorbeeld uit de coachpraktijk

Een paar weken geleden kwam er een meisje, ik noem haar nu even Saar, bij mij in de praktijk. In haar vriendinnen groepje zit een meisje waar ze het niet zo goed mee kan vinden. Het meisje in kwestie doet gemeen, sluit haar buiten en maakt haar onzeker. 

Saar heeft in de coachsessies geleerd hoe zij kan omgaan met dit meisje. Haar zelfvertrouwen heeft een boost gekregen en ze is weerbaarder geworden. 

Een vergelijkend voorbeeld 

Een paar dagen geleden kwam er een ander meisje in mijn praktijk, ik noem haar even Lisa. Ook Lisa had te maken met een gemeen meisje uit haar vriendinnen groep. 

Ik vond het eigenlijk wel gek. Waarom bleven deze meisjes vriendinnen met andere meisjes die gemeen tegen ze deden? 

Met Lisa ging ik in gesprek over haar gemene vriendin. Vroeger waren ze wel vriendinnen, zei ze. 

Wat is er dan veranderd? 

Er sloten nog twee meisjes aan bij de vriendinnen groep. Lisa kende deze meisjes al, wat was ze blij dat ze nu een vriendinnen groepje waren! 

Haar gemene vriendinnetje dacht hier anders over. Dat was namelijk het moment dat ze vervelend begon te doen naar Lisa. 

Zou het kunnen zijn dat Lisa’s vriendin zich eigenlijk heel naar en alleen voelt? Misschien mist ze Lisa, voelt ze zich in de steek gelaten en is gemeen doen haar manier om met haar nare gevoel om te gaan. 

Dit leek Lisa, een heel empatisch en zelfbewust meisje, een heel waarschijnlijk idee. 

Dat veranderde de zaak! In plaats van haar vriendinnetje naar de maan te lanceren (dat was haar idee aan het begin van de sessie) besloot Lisa om haar vriendinnetje te helpen. 

Ze schreef een brief, waarin ze haar vriendinnetje aanbood om haar te helpen met haar nare gevoel. Als dat geen echte vriendin is! 

Even terug naar het vriendinnetje van Saar. Voelde zij zich misschien ook bedreigd, alleen, onzeker of verdrietig? 

Gedrag en gevoel

Gedrag en gevoel horen bij elkaar. Als iemand zich verdrietig voelt, is het meest voorkomende gedrag huilen, terugtrekken of steun zoeken bij iemand. Een boos gevoel wordt vaak geuit in schreeuwen, stampen of met de deuren slaan. 

Helaas is het niet altijd zo gemakkelijk om gedrag en gevoel aan elkaar te verbinden. Een verdrietig kind kan ook met de deuren gaan slaan en een boos kind kan zich terugtrekken. Een vriendin die zich onzeker voelt, kan gemeen gaan doen om de aandacht te trekken. 

Eerste belangrijke uitgangspunt

Om het gevoel achter bepaald gedrag te achterhalen, kun je altijd uitgaan van een heel belangrijk uitgangspunt: 

Kinderen die zich vervelend gedragen, moeten zich heel naar voelen vanbinnen.

Gelukkige, blije en zelfverzekerde kinderen gedragen zich ook blij en gelukkig.

Als dit ten alle tijden je uitgangspunt is, zul je opmerken dat je met hele andere ogen naar gedrag van kinderen kijkt. Dit zal niet altijd makkelijk zijn. Op het eerste gezicht gedraagt een kind zich vervelend, waarop de neiging ontstaat om een kind hierop te attenderen of op af te rekenen. 

Tweede belangrijke uitgangspunt 

Dit is niet wat een kind nodig heeft. Een tweede belangrijk uitgangspunt is daarom:

Wat heeft dit kind nodig om zich weer blij en gelukkig te voelen?

Een kind dat zich zo rot voelt, zal zelf niet direct weten wat hij of zij nodig heeft om zich weer blij te voelen. Probeer je daarom te verplaatsen in dit kind. Wat is er gebeurd? Wat is de achtergrond van het verhaal? Wat zou jij nodig hebben in de situatie van dit desbetreffende kind? 

Kindercoaching

Herken jij bovenstaand gedrag in je eigen kind of in een vriend(in) van jouw kind? Kindercoaching kan jouw kind helpen om zijn of haar eigen gedrag te ontdekken en te verklaren, maar ook om te leren omgaan met andere kinderen die zich naar of vervelend gedragen. Jouw kind ontdekt hoe hij of zij sterk bij zichzelf kan blijven en op deze manier andere kinderen uitnodigt om hetzelfde te doen. 

Benieuwd wat kindercoaching voor jouw kind kan betekenen? Bekijk dan de kindercoachpagina of neem contact met mij op via het contactformulier. 

Het komt goed

Het komt goed…. 

Dit kleine, simpele zinnetje is voor mij een groot hulpmiddel. Ik heb weleens de neiging om te verdrinken in piekergedachtes, angsten of gevoelens van paniek. Mijn hoofd draait overuren en ik voel me moe en vooral ook moedeloos. 

Daar heb ik dus helemaal niks aan! Door het zinnetje “Het komt goed” een aantal keer te herhalen, kan ik loskomen van de situatie en mijn gedachtes en de boel even van een afstandje bekijken. 

Vervolgens kom ik erachter dat het helemaal zo erg niet is en kan ik actie ondernemen om iets aan de situatie of mijn gedachtes te veranderen. 

Een zinnetje, gebaar, handeling, object?

Voor mij helpt dit zinnetje om uit de negatieve spiraal in mijn hoofd te stappen. Op momenten dat ik mij gevangen voel in mijn gedachtes, gevoelens of in mijn gedrag, stap ik eruit.

Dit klinkt heel makkelijk, maar niks is minder waar! Probeer maar eens aan je hulpmiddel te denken, op momenten dat je die het hardste nodig hebt…

Voor veel kinderen helpt het daarom om een steentje, armbandje of elastiekje bij zich te dragen. Door alleen maar een blik te werpen op dit hulpmiddel, wordt een kind herinnert aan zijn of haar helpende woorden. 

Let op! 

Door gebruik te maken van een zinnetje of een woord, kan een kind even afstand nemen van de situatie. Dit betekent niet dat er geen aandacht mag zijn voor de emotie. Juist niet! Zolang een kind middenin de emotie zit, kan de juiste aandacht alleen niet gegeven worden. Alleen door even afstand te nemen en vanuit een ander perspectief naar de situatie te kijken, kan een kind ontdekken hoe hij of zij zichzelf kan helpen bij de deze emotie. 

De dieren van Toon Tellegen 

Meerdere keren per dag gebruik ik mijn helpende zinnetje “Het komt goed”. Op een mooie zomerse middag liep ik een boekwinkel binnen en stuitte ik op een klein boekje van Toon Tellegen, met de titel: Het komt goed.

Die moest ik natuurlijk wel meenemen. Op de eerste bladzijde die ik opensloeg, stond een citaat van de eekhoorn die ik graag wil delen:

Ik ben alleen maar nu, dacht hij opnieuw. Ik ben nooit later geweest en ik zal nooit vroeger worden. En terwijl hij zijn gedachten, die altijd wijzer waren dan hijzelf, niet langer volgen kon, voelde hij zich weer tevreden worden.

Wat een wijze eekhoorn. Piekeren en zorgen maken over het verleden en de toekomst zorgen voor stress en angsten. Door jezelf te herinneren aan het nu (door middel van een zinnetje of een hulpmiddel), help je jezelf om rustig te worden en krachtige keuzes te maken.

Kinderen in het nu

Doorgaans zijn kinderen sterren in leven in het NU. Vooral kleine kinderen zijn niet of nauwelijks bezig met het verleden of de toekomst. Kijk maar eens naar een kind dat zich vermaakt op het strand of in het park. Zand verslepen, beestjes bekijken, rondrennen en springen. Hier kunnen wij als volwassenen veel van leren! 

Het verleden verwerken door middel van spel

In mijn coachpraktijk spelen we voornamelijk spelletjes. Ouders vragen mij weleens, wat doe je toch met mijn kind? Van hun kind krijgen ze namelijk te horen dat we alleen maar spelletjes spelen. 

Klopt!

Kinderen laten namelijk een heleboel zien in hun spel. Spelenderwijs verwerken zij wat ze hebben meegemaakt in het verleden, maar laten zij ook zien waar ze momenteel mee worstelen. Dit gebeurt (vaak) onbewust.

Piekeren komt óók voor bij kinderen

Zoals gezegd kunnen kinderen uitermate goed in het nu leven, maar ze zijn ook al zeer bedreven in het piekeren. 

“Heb ik nou iets doms gezegd?”

“Wat nou als het mij niet gaat lukken?”

“Ik wil niet naar mijn oom en tante, straks moet ik weer op schoot zitten.”

Voor veel kinderen is het lastig om hun piekermonster te verslaan. Bij sommige kinderen gaat het piekermonster zó nauwkeurig te werk, dat ze niet eens door hebben dat ze ergens mee zitten. Ze voelen zich naar, uiten dit in bepaald gedrag, maar hebben geeeen idee waardoor het komt! Laat staan dat hun omgeving enig idee heeft waar bepaald (vervelend) gedrag vandaan komt…

Kindercoaching helpt!

Kinderen krijgen vanaf een bepaalde leeftijd te maken met het woud aan emoties, gevoelens, gedachtes en gedrag. Zodra onverklaarbare emoties en gedrag een belemmering gaan vormen in het leven van een kind of in het gezinsleven, kan kindercoaching helpen. Spelenderwijs geef ik kinderen handvatten om grip te krijgen op hun emoties en zo hun zelfvertrouwen te vergroten.

Ben je benieuwd naar mijn aanpak en op welke manier kindercoaching jouw kind kan helpen? Bekijk dan de kindercoach pagina of ga direct naar de contactpagina voor een vrijblijvend intakegesprek. 

Gedrag als communicatiemiddel

Wat is er nou??

Een boos gezicht, overdreven gezucht, dingen doen die niet mogen, treuzelen of zeuren… Waarom doet je kind nou zo vervelend??

“Wat is er aan de hand?”

“Nihiksss!! Laat me met rust!”

 Nou, daar heb je dus ook niks aan… Moet je dan ruiken wat er aan de hand is?

 Nee hoor, dat hoeft niet. Je hoeft alleen je detective hoed maar op te zetten en je kind helpen om te achterhalen wat hij of zij probeert te vertellen met het gedrag.

 

Waarom gebruiken kinderen hun gedrag om iets duidelijk te maken?

Eigenlijk is dat heel simpel, kinderen hebben nog niet de capaciteiten om aan te geven wat ze nodig hebben of wat er aan de hand is. Veel volwassenen vinden dit zelfs ook nog lastig!

Je herkent het vast wel, je voelt je geïrriteerd om de kleinste dingen. Je schiet uit je slof als je collega feedback geeft of je klapt juist dicht. Je doet onredelijk naar je partner, zonder te weten waarom. Of je blijft je werk uitstellen omdat je moe bent of andere activiteiten prioriteit geeft.

Alle mensen gebruiken weleens (onbewust) hun gedrag om iets duidelijk te maken.  

 

Op zoek naar de reden achter het gedrag

Nu je weet dat je kind zijn of haar gedrag gebruikt als communicatiemiddel, kun je met een nieuwe blik naar het gedrag kijken. Je kind is bijvoorbeeld enorm aan het treuzelen, terwijl jullie weg moeten. Dit doet je kind niet om expres vervelend te doen, maar hij of zij is misschien zenuwachtig of angstig.

Hoe kom je achter de reden van het gedrag?

1). Ik zie dat…

Benoem welk gedrag je ziet, zonder te oordelen.

2). Je moet je wel heel naar voelen…

Erken het gevoel, in plaats van aan het gedrag. Het gaat immers om de reden achter het gedrag.

3). Bied troost…

Door troost te bieden, leert je kind dat zijn of haar gevoel legitiem is. Het mag er zijn, ook al weet je kind zelf misschien (nog) niet wat de reden is achter het gevoel.

4). De puzzel oplossen…

Ontdek samen waar het gedrag vandaan komt. Welk gevoel en welke reden horen bij het gedrag? Wat helpt je kind om zich weer beter te voelen?

Onthoud: je kind weet meer dan je denkt. Het is misschien even zoeken, maar vertrouw erop dat je kind weet wat er aan de hand is en wat hij of zij nodig heeft om zich weer gelukkig te voelen.

Emoties begrijpen en uiten

Komt dat knagende gevoel in je buik door boosheid of verdriet? Waarom voel je irritatie als iemand een (kritische) opmerking maakt? 

Veel mensen weten niet wat ze voelen of hoe ze hiermee om moeten gaan. Vermoeidheid, irritatie of onzekerheid zijn hiervan vaak het gevolg. Het kennen van je emoties en weten hoe je hiermee omgaat, geeft energie en zelfvertrouwen. 

Hoe kan het toch, dat zoveel mensen hun emoties niet kennen of begrijpen? Hiervoor gaan we terug naar onze kindertijd. 

Jonge kinderen kunnen hun emoties goed uiten. Wordt bijvoorbeeld hun speelgoed afgepakt door een ander kind? Frustratie of verdriet is hiervan vaak het gevolg. Kinderen uiten deze emotie door boos te worden of te huilen. 

Veel volwassenen zien de reactie van kinderen op bovenstaand voorbeeld als overdreven of onnodig. Opmerkingen als ‘Zo erg is het niet, je hoeft niet te huilen’, of ‘Niet boos worden, je moet je speelgoed eerlijk delen’ zorgen voor een conflict in het kind. Het kind voelt een bepaalde emotie, maar krijgt de boodschap dat deze emotie er niet mag zijn. 

Hoe kun je als ouder (of begeleider) je kind helpen zijn of haar emoties te uiten én te begrijpen?

Help je kind in vijf stappen bij het uiten, herkennen en begrijpen van emoties:

1). Luister naar je kind, zonder oordeel.

Je kind voelt een bepaalde emotie en heeft het recht om deze emotie te voelen. Het is immers zijn of haar eigen gevoel, niemand anders is daar de baas over.

2). Geef je kind de ruimte om de emotie te voelen. 

Is je kind bijvoorbeeld erg boos of verdrietig? Geef het kind dan eerst de ruimte om tot rust te komen. Dit kan bijvoorbeeld door een knuffel, even tien keer diep in en uitademen of even naar de eigen kamer om alleen te zijn.

3). Erken het gevoel, betrek je kind bij het gevoel en bied troost. 

Is je kind tot rust gekomen? Benoem het gevoel. ‘Je voelt je verdrietig omdat je niet mag spelen met je vriend(in), klopt dat? Het is ook heel vervelend dat je huiswerk moet maken, terwijl je liever gaat spelen.” Door te vragen of het klopt, stimuleer je je kind om na te denken over zijn of haar emotie en waar dit vandaan komt. Door je kind te troosten, krijgt hij of zij het gevoel dat er ruimte is voor de emotie.

4). Geef de realiteit. 

Het erkennen van het gevoel of het bieden van troost wil niet zeggen dat je je kind zijn of haar zin geeft. Je kind moet ook leren dat er bepaalde grenzen en prioriteiten zijn. ‘Je wilde je huiswerk afhebben voor het avondeten, we gaan over een uur eten. Je kan daarom niet eerst spelen, je huiswerk is nog niet af.’ 

5). Evalueer de situatie. 

Help je kind bij het verkrijgen van meer zelfinzicht en zelfredzaamheid, door de situatie te evalueren. Door welke situatie voelde je kind de emotie en wat helpt je kind in de toekomst om de emotie zélf te herkennen en hiermee om te gaan? Praat hierover en ga samen brainstormen voor leuke oplossingen. Laat je verwonderen door je kind. Je kind zal misschien eerst zeggen dat hij of zij het niet weet, dat is omdat kinderen niet gewend zijn aan dit soort opdrachten. Ze zijn gewend dat volwassenen met de oplossing komen, terwijl zij het antwoord binnenin zichzelf kunnen vinden. 

Nieuwsgierig naar meer tips en oefeningen voor kinderen? Laat je kind dan struinen door de cursussen op de website of zoek samen naar een geschikte cursus!